(διαιτολόγος Τρίπολη)
Το κορεσμένα λιπαρά οξέα (κυρίως ζωικά λίπη),
βρίσκονται συχνά στο διατροφικό προσκήνιο όσον αφορά
τις επιπτώσεις τους στην υγεία του ανθρώπου. Το σίγουρο
είναι ότι δεν μπορούμε να τα «μισούμε» όπως τα ξαδέρφια
τους τα trans λιπαρά (βρίσκονται στα τηγανητά έλαια,
συσκευασμένα τρόφιμα, μπισκότα κα).
Οι διαιτητικές κατευθυντήριες γραμμές προτείνουν τον περιορισμό της πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών σε λιγότερο από το 10% των θερμίδων που λαμβάνουμε, ενώ για την περαιτέρω μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου προτείνουν μόλις 7%. .
Τι σημαίνει αυτό για εμάς; Οι τρέχουσες συστάσεις μάς συμβουλεύουν να μειώσουμε την πρόσληψη τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λίπη, όπως τυρί, πλήρες γάλα, κρέμα γάλακτος, βούτυρο, λιπαρά νωπά και επεξεργασμένο κόκκινο κρέας, πέτσα πουλερικών, λαρδί κα. Το σκεπτικό πίσω από τη σύσταση αυτή είναι ότι οι εν λόγω τροφές αυξάνουν τη χοληστερόλη ..και υψηλότερη χοληστερόλη συνδέεται με τα καρδιαγγειακά νοσήματα ..και τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η πρώτη αιτία θανάτου στη χώρα μας.
Ο παραπάνω φαίνεται λογικός συλλογισμός. Όμως, μια πρόσφατη ανασκόπηση 26 μελετών (O’ Sullivan et al) δείχνει ότι δεν συνδέονται όλα τα κορεσμένα λιπαρά με αυξημένη θνησιμότητα– ένα αποτέλεσμα με μεγαλύτερα σπουδαιότητα από τη χοληστερόλη ή την κακή χοληστερόλη (LDL) μόνη της. Σε αυτήν την ανασκόπηση δε φαίνεται ότι το γάλα, το τυρί και γενικά η συνολική πρόσληψη γαλακτοκομικών να συσχετίζονται σημαντικά με αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας. Στην ίδια μελέτη διαπιστώθηκε αυτό που διαπιστώνεται από πάμπολλες έρευνες, ότι δηλαδή η υψηλή πρόσληψη κρέατος και ιδιαίτερα επεξεργασμένου κρέατος, αυξάνει την πιθανότητα καρκίνου και καρδιαγγειακών νοσημάτων. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς οι υπεραλατισμένες και επεξεργασμένες ζωικές τροφές συνδέονται με πολλές παθήσεις.
Η αντικατάσταση του κορεσμένου λίπους από μόνο-ακόρεστα και πολύ-ακόρεστα (πχ φυτικά έλαια, ξηροί καρποί κα) δεν είναι η μόνη απάντηση για μείωση της θνησιμότητας ή/και καρδιαγγειακών παθήσεων.
Επιτρέψτε μου να πω ότι δεν πρέπει να απομονώνουμε απλώς ένα (μακρο-)θρεπτικό συστατικό (όπως είναι το λίπος στην προκειμένη περίπτωση) και να συμβουλεύουμε τόσο απλά να αποφεύγεται… Θα πρέπει να σκεφτόμαστε μια πιο μεγάλη «εικόνα» όταν μιλάμε για «αποκλεισμούς» συστατικών τροφίμων γιατί αυτό ..παίρνει μπάλα πολλά τρόφιμα, όπως στην προκειμένη τα γαλακτοκομικά. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως γάλα, γιαούρτι, τυρί αποτελούν πολύ καλές πηγές βιταμινών, μετάλλων. Το γιαούρτι, αλλά και το τυρί, αποτελούν προϊόντα ζύμωσης και περιέχουν προβιοτικά, με τις γνωστές θετικές τους ενέργειες για τον ανθρώπινο οργανισμό. Το «ζωντανό» γιαούρτι με τα συστατικά του βοηθά πολύ τη μικροβιακή χλωρίδα του ανθρώπου και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Επίσης, τα γαλακτοκομικά είναι πλούσια σε βιταμίνη D, μια βιταμίνη που λείπει από ένα αξιοπρόσεκτο ποσοστό Ελλήνων.
Το τυρί από την άλλη φαίνεται να αποτελεί ένα πολύ καλό σνακ, χορταστικό, άρα και βολικό για ανθρώπους που θέλουν προσέχουν τη σιλουέτα τους.
Ίσως είναι το γεγονός ότι είμαι «τυράκιας» (μου αρέσει πολύ του τυρί), ίσως να είναι το γεγονός ότι είμαι κυριευμένος από πρόσφατες μελέτες. Όμως, δεν μπορώ να βάλω στην ίδια μοίρα ένα-δύο σπιρτόκουτα ωριμασμένο τυρί της περιοχής μου με όλα τα trans σκουπίδια του εμπορίου. Το ζήτημα λιπαρών τροφίμων και μελετών δεν εξαντλείται εδώ, οπότε κι εσείς ως καταναλωτές έχετε τα μάτια σας ανοικτά και ..αρκούντως κριτικά. Είπαμε η επιστήμη της Διατροφής είναι καινούργια. Αυτό που χρειάζεται κι από εμάς τους διαιτολόγους είναι να ..ανοίγουμε την εικόνα..
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΜΠΕΡΤΖΕΛΕΤΟΣ
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, ΜΕd
Ομάδα Ειδικών Αθλητικής Διατροφής
Γρηγορίου Ε’ 29, Τρίπολη
τηλ: 2710 232364
e-mail: bertzeletos@gmail.com
site: www.dbertzeletos.gr
blog:nutripolitics.blogspot.gr